MİNERALOJİ

Mineral nedir?

      Mineral, doğada homojen halde bulunan belirli bir kimyasal formülü olan ve çoğunlukla bir, ender olarak da  iki kristallik sistemi bulunan, bazen de herhangi bir kristallik sistemi olmayan inorganik bileşiklerin ortak adıdır.

      Birçok yerde kömür, petrol, doğalgaz, katran, asfalt, kehribar, siyah kehribar gibi madenler de mineral olarak gösterilir.Fakat bunlar organik kökenli maddeler oldukları için asla gerçek mineral değildirler.

      Mineraller çok çeşitlidir.Öyle ki şu anda kaydedilmiş 3.000 tür mineral vardır ama her yıl birçok mineral bu listeye eklenir ya da çıkartılır.Yine de bu liste bize 15.000 cins mineral olarak gözükür.

      Mineraller birçok gruba bazı gruplarda birden fazla gruba, birden fazla gruba ayrılanlarda birkaç gruba daha ayrılır.Mineral grupları; Doğal Elementler, Sülfitler, Halitler, Oksitler ve Hidroksitler, Nitratlar, Karbonatlar, Boratlar, Sülfatlar, Fosfatlar, Arsenatlar, Vanadatlar ve Silikatlardır.

      Silikatlar; Nesosilikatlar, Sorosilikatlar, Silosilikatlar, Inosilikatlar, Inosilikatlar-Reclassified Sorosilikatlar, Filosilikatlar, Tekto Silikatlar’dır.

      Birden fazla gruba ayrılanlarda ise Oksitler ve Hidroksit’lerde Spinel Grubu, Silikatlar’da ; Grena Grubu, Humit Grubu, Epidot Grubu, Osumilit Grubu, Piroksen Grubu, Amfibol Grubu, Mika Grubu, Kil grubu, Klorit Grubu, Serpentin Grubu, Silika Grubu, Feldispatoid Grubu, Felspar Grubu ( K-Felspars ) , Felspar Grubu, Felspar Grubu ( Plagioclase Serisi ) , Sodalit Grubu, Zeolit Grubu’dur.

      Mineraller 6 ana kristallik sistemde kristalleşir.Bu 6 ana kristallik sistemde daha küçük gruplara ayrılır.Ana kristalik sistemler; İzometrik, Heksegonal, Triklinik, Monoklinik, Tetragonal, Ortorombik’dir.Kristalik sistemi olmayan minerallere ise amorf denir.

      Minerallerin gerçek renkleri çoğunlukla kendisiyle aynı renk değildir. Bir mineralin gerçek rengini öğrenmek için onu sırlanmamış beyaz porselene sürmemiz yeterlidir.Buna damar denir.

      Bazı mineraller ultraviyole ve X ışınları altında farklı renkler sergilerler.Buna ışınırlık denir.

                                                           

 

SEDİMANTER KAYAÇLARIN MİNERALOJİSİ

      Sedimanter kayaçlarda doğal kırıntılılardan dolayı bir çok mineral bulunur. Çünkü sedimanter kayaçlar magma tik, metamorfik ve eskiden oluşmuş sedimanter kayaların kırıntılarını içerir. Kil mineralleri kimyasal olarak ayrışan kayalardan oluşan ve çamur taşlarında çok yaygın gözlenen minerallerdir. Kuvars, hem yer yüzü koşullarında duyarlı bir mineraldir. Hem de kimyasal yollardan otijenik olarak oluşan bir mineraldir ve kumtaşlarında çok yaygın olarak bulunur. Aynı şekilde çamur taşlarında da ikinci sırada yer alır. Sedimanter kırıntılı kayaçlarda 3. Çoklukta bulunan feldspat mineralleridir. Feldspatlar ana kayadan kimyasal ayrışma ile kil minerallerine dönüştüklerinden rutubetli ve sulu ortamlarda çökelen sedimanter kayalarda çok az bulunurlar Örn. Çamur taşlarında % 4-5 kadar bulundukları halde kumtaşlarında % 10-15 kadar bulunabilirler. Karbonat mineralleri kırıntılı sedimanter kayaçlarda bulunduğu gibi doğrudan kimyasal olarak çökelme yoluyla oluşmuş olan kimyasal kökenli ve biyokimyasal kökenli kayaçlarda da çok miktarda bulunurlar. Karbonat mineralleri kırıntılı kayaçlardan konglomeralarda az oranda, kumtaşları ve çamur taşlarında daha fazla miktarda bulunur.

           Sedimanter kayaçlarda mineraller iki şekilde bulunurlar:

1.    Allojenik Mineraller: Bunlar yan kayaçlardan ayrışarak çökelme ortamına taşınmış minerallerdir. Genellikle katı parça halinde veya kolloid halinde taşınırlar.

      2.   Otijenik Mineraller: Bu tür mineraller depolanma ortamında doğrudan                 kimyasal çökelme yoluyla veya çökelme sonrasındaki diyajenez          sırasındaki olaylarla oluşmuşlardır.

            Bir çok mineral allojenik mineral olabilir. Bunların bazıları yeryüzü şartlarında diğerlerine göre daha çok duyarıdırlar.

 

 

MİNERALOJİK PARÇALAR

ÇATLAĞA DOLAN O İLK SİLİS

(Kalbe dolan o ilk bakış)

Çatlağa dolan o ilk silis görülmez görülmez

Kalsedonla ilk oluşum görülmez görülmez

    Sardoniks akik silis silis

    Bir kaç silikat birkaç silis

    Yıllar geçse o bir taş görülmez görülmez

Damar boyu boş çatlaklar, isim yazılan o güzel kalsedonlar

Sevilen incelenen agatlar görülmez görülmez.

                   Nakarat

 

BİLİYORSUN BU TAŞLAR

(Biliyorsun bir zamanlar)

Biliyorsun bu taşları bir zamanlar ne çok seviyordum.

Kuvarsımla üzülüyor, sitrinimle gülüyordum

    Çekiç çekice gelmek istemem, murcunu görmek istemem.

    Keskinle gülmek istemem, taşlarla aldattın beni.

Beraberce gittiğimiz o arazilerden kaçıyorum.

Bulduklarımla avunurken şimdi altın buluyorum.

                     Nakarat

FOSİL NEŞELEN

(Sevil neşelen)

Fosil neşelen kırma yanarsın.

Bir sarı kuvarsı okşar kanarsın

O bir silikattır varsın san arsın

        Fosil de taşma, taşlama kır

        Yoksa zebercet olur bu tatlı hayat

Mika şistte oluşsa kuvars

Bütün bir çatlak silisle dolar inan ki mineral bilimcilik

Gül kuvarsından pek solar

                  Nakarat    

 

ARAZİ BUSESİ

(Veda busesi)

Hani o kırıp dururken kayayı

Bu güzel pektoliti bulmayacaktın

Çekiçle vururken arazi buseni

Taşına bir daha bakmayacaktın

Aksa da bu güzel lavlar araziye

Oluşacak sanırım birkaç yüz ton obsidiyen

Bir kor halinde düştün yere

Hani ey volkan oluşmayacaktın

 

AH BİR KESKİ VER

(Ah bir ataş ver)

Ah bir keski ver kayayı yarayım

Sen salın gel ben kayayı kırayım.

Uzun olur bazalt sütunları

Ah büyük olur kalsitin kristali

Ah ikizli olur harmatomun kristali

Ah vur taşı içindeki geod bulunsun

Yanardağlar uykulardan uyansın

                Nakarat

                                                                                                                     ãBerk/2002

                                                                                                             İzinsiz çoğaltılabilir.  

JEOLOGUN AŞKI

Keşfedilmemiş uranyum yataklarıydı sana olan aşkım
Öylesine zengin. Öylesine saf ki duygularım
Tenörü %70'lik ve rezervi % 25
Çift nikolde pırıldayan kuvarstı gözlerin
Bakışların mohs sertlik cetvelinin onuncu sırası
Sana olan aşkım uzay grupları
Simetri eksenlerinin karşıt izdüşümlerinde
Sen pozitif a
Ben negatif a
Hiç düşünmedik alternatif simetri eksenlerini nedense
Ortorombik dipramidal kükürttü saçların
Tersiyer çökellerinde jipsli ve killi
Dudakların hegzoganal hematit
buluşamadık orta bir çökel ortamında
Ben dışarı su vermeyen kapalı göllerde
Sen, gel-git denetiminde olan şelflerde
Sial ve sima malzemeleriydik biz
Aramızda mohorovicic süreksizliği
Bir jeolog çekici gibi yaralayan kalbimi
Grafit karası kirpiklerin miydi?
Doğrultu ,eğim, yönlem, dalım
Bunların hepsi boş hepsi saçma
Hayatımda tek gerçek sensin biricik aşkım
Feda olsun sana sülfür yataklarım
Sen kalbimin rezervuar alanında birikmişsin
Hangi türbidit akıntısı seni sürüklesin
Antiklinallerine başımı koyup uyusam
Ellerin ellerimde süreksizliklere dalsam
Plastisite indisim normal
Likitlik fazla nemli jeolog aşkım
Sensiz hayat bana elemli
Kalbime attığın o sondajdan sonra
Bir jeologun aşkı fışkırır kuyularda

ana sayfa

 
Site Meter